Rekonstrukcja zaśpiewów gdańskich wywoływaczy

W miesiącach wrzesień – grudzień 2019 roku we współpracy z grupą rekonstrukcyjną Kompania Kaperska: Aleksandra Litwinienko, Wioletta Krewniak, Weronika Podlesińska, Marcin Pawelski oraz Jackiem Tlagą (Biblioteka Narodowa) przy wsparciu merytorycznym dr Marty Bieszk (UG) podjęliśmy karkołomną próbę odtworzenia XVIIIwiecznych zaśpiewów gdańskich wywoływaczy.

Zapis nutowy i treść zaśpiewów znajdował się na rycinach Mateusza Deischa „Gdańscy Wywoływacze”. O ile melodia i rytm były dość łatwe do odtworzenia … o tyle fonetyka i język przysparzał nam już wielu kłopotów. Okazało się bowiem, że nie jest to ani polski, ani niemiecki ani nawet plattdeutsch … zaśpiewy zapisano w fascynującym dialekcie, miksie języków niemieckiego-polskiego-niderlandzkiego-angielskiego-francuskiego .. czyli tzw „danzigerplatt” – bo tak określiła to w rezultacie dr Marta Bieszk.
Faktem jednak jest, że nie ma już nikogo, kto mógłby ostatecznie potwierdzić lub zanegować naszą próbę … danzigerplatt jest już bowiem dialektem wymarłym.

Poniżej lista poszczególnych zaśpiewów – do odsłuchania i pobrania.***
Katarynka, Aleksandra Litwinienko, melodia z ryciny „Kataryniarz”, 2019.***

Sprzedawca maików, Jacek Tlaga, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Handlarka ziołami, Weronika Podlesińska, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Zielarka, Aleksandra Litwinienko, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni pasztecików, Weronika Podlesińska, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni orzechów włoskich, Aleksandra Litwinienko, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni węgorzy, Wioletta krewniak, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Szlifierz, Jacek Tlaga, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni szczupaków, Weronika Podlesińska, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni używanych butów, Aleksandra Litwinienko, Gdańscy Wywoływaczy, 2019

Handlarka śliwkami, Wioletta Krewniak, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Handlarka rakami, Wioletta Krewniak, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedająca pieśni, Aleksandra Litwinienko, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni pieczonych jabłek, Wioletta Krewniak, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Piaskarz, Marcin Pawelski, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Handlarz miałkim piaskiem, Jacek Tlaga, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Handlarka kapustą i pasternakiem, Aleksandra Litwinienko, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Mleczarz, Jacek Tlaga, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni miotełek do kurzu, Aleksandra Litwinienko, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawca małży, Jacek Tlaga, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Domokrążca z latarnią magiczną, Jacek Tlaga, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni łososi, Aleksandra Litwinienko, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Handlarka krzesłami, Weronika Podlesińska, Gdańscy Wywływacze, 2019

Sprzedawczyni krewetek, Weronika Podlesińska, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni konwalii, Weronika Podlesińska, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Kataryniarz, Marcin Pawelski, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawca kaszy, Marcin Pawelski, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni karpi, Wioletta Krewniak, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawca glinianych dzbanów, Marcin Pawelski, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Handlarka rydzami, Aleksandra Litwinienko, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Handlarz garnkami, Marcin Pawelski, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni fląder, Weronika Podlesińska, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawca fiołków, Aleksandra Litwinienko, Gdańscy Wywoływacze,2019

Handlarka dorszami, Aleksandra Litwinienko, Gdańscy Wywoływacze, 2019;

Druciarz, Jacek Tlaga, Gdańscy Wywoływacze, 2019;

Sprzedawca mioteł, Marcin Pawelski, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni wiśni, Weronika Podlesińska, Gdańscy Wywoływacze, 2019.

Sprzedawczyni brukwi, Weronika Podlesińska, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Handlarka rydzami, Aleksandra Litwinienko, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Sprzedawczyni cytryn, Weronika Podlesińska, Gdańscy Wywoływacze, 2019

Korzystajcie! Nagrania udostępniamy na licencji CC-BY
Ten utwór jest dostępny na 
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Być może zachętą dla was będzie muzyka inspirowana jednym z powyższych zaśpiewów, przygotowana przez uczestników musicjam – hackathonu muzycznego 2019 Jakuba Janika i Tymona Zaniewskiego.

Do powyższego utworu Paweł Schulz przygotował animację. Pokazywaliśmy ją podczas Dnia Domeny Publicznej 31. stycznia 2020 roku.

Nagrania zaśpiewów posłużyły też jako część ścieżki dźwiękowej w filmie „Gdąńscy Wywoływacze”, który przygotowaliśmy we współpracy z Kompanią Kaperską.