Na początku była rycina!

czyli o potencjale domeny publicznej.

Od kilku lat w Instytucie Kultury Miejskiej popularyzujemy pojęcie domeny publicznej. Przede wszystkim zależy nam na pokazaniu jej potencjału. O tym jak go rozumiemy opowiem na przykładzie rycin Mateusza Deischa, które przedstawiają postaci XVIII-wiecznych ulicznych sprzedawców. Na rycinach znajdują się zapisy nutowe i teksty ich charakterystycznych zaśpiewów.

W roku 2019 postanowiłam wziąć, jak to się mówi, ryciny Deischa „na warsztat”.

Co można zrobić z czarno-białą ryciną?

Oczywiście reprint grafik z tekstami popularnonaukowymi*. Po drugie zrekonstruować zaśpiewy i udostępnić je w sieci. To była baza, od której szybko wybijały się nowe pomysły, projekty, wersje rozwiązań, alternatywy i plany b, c, d itd. Zorganizowaliśmy jeszcze: warsztaty programistyczno-muzyczne, muzyczny hackathon (zob. relację z MusicJam), wykład o Mateuszu Deischu, wspólnie ze stowarzyszeniem Kompania Kaperska nagraliśmy film z rekonstrukcji historycznej postaci Wywoływaczy, zrekonstruowaliśmy melodię i tekst zaśpiewów i udostępniliśmy je w sieci (musicjam.pl) a przy okazji podjęliśmy karkołomną próbę odtworzenia “gdańskiej gadki” z XVIII wieku. Wyszukane w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego kolorowe wersje rycin – zdigitalizowaliśmy i udostępniliśmy na szukamy.org. I tyle? Koniec?… Ależ skąd!

fragment filmu

 
Próba zrekonstruowania XVIII-wiecznych zaśpiewów to wartość dla językoznawców, historyków, rekonstruktorów. Badania nad ówczesnym językiem, które wykonała dr Marta Bieszk, posłużyły do opracowania artykułu naukowego i rozpoczęcia dyskursu nad historycznym językiem w Gdańsku. (zobacz tekst dr. Bieszk na szukamy.org) To z kolei da początek (liczę na to i pracuję nad tym) seminariom naukowym. Chcielibyśmy też aby XVIII wieczni sprzedawcy i ich język zaistnieli w powszechnej świadomości Gdańszczan – chcemy wprowadzić ich w przestrzeń Jarmarku Dominikańskiego XXI wieku.

Kolejne pomysły pojawiały się lawinowo i często wynikały z samego faktu pokazania rycin innym. Udało nam się poruszyć wątki i zaangażować osoby z tak różnorodnych dziedzin jak muzyka, grafika, historia, programowanie, językoznawstwo, translatoryka – to właśnie wg nas jest potencjał domeny publicznej. A zaczęło się od czarno-białej ryciny.

via GIPHY

*Na premierę książki z reprintami rycin Mateusza Deischa zapraszamy 30. stycznia 2020 roku z okazji Dnia Domeny Pubicznej – więcej informacji wkrótce.